PODTOPIENIE – zalanie terenów w wyniku deszczu nawalnego, lub spływu wód po zboczach lub stokach na terenach górskich i falistych. Podtopienie może wystąpić jeśli obfity śnieg leży na zamarzniętym gruncie, a w okresie roztopowym nastąpi gwałtowny wzrost temperatury powietrza, pokrywa śnieżna stopi się szybko i w krótkim czasie pojawi się duża ilość wody.
POWÓDŹ - to wezbranie wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach lub na morzu, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego zalewa doliny rzeczne albo tereny depresyjne i powoduje zagrożenia dla ludności lub mienia (art. 9 ust.1 pkt 10 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne). Powódź prowadzi do wymiernych strat społecznych i materialnych. Jest jedną z najbardziej groźnych i niszczycielskich w skutkach klęsk żywiołowych. Walka z nią jest stale aktualnym problemem ogólnoświatowym. Poważny wpływ na występowanie powodzi ma istniejący układ rzek oraz występująca w poszczególnych okresach roku sytuacja hydrologiczno - meteorologiczna.
Przed powodzią:
- Zorientuj się w komitecie przeciwpowodziowym czy mieszkasz na terenie zagrożonym powodziami.
- Dopytaj się czy miejsce twojego domostwa jest położone powyżej, czy poniżej powodziowych poziomów wody, na podstawie historii powodzi w twoim regionie.
- Zapoznaj się z powodziowymi sygnałami alarmowymi oraz sygnałami alarmowymi obowiązującymi na terenie Twojego miejsca zamieszkania.
- Żądaj informacji na temat sposobów przygotowania się na wpadek wystąpienia niewielkich podstopień, powodzi oraz powodzi katastrofalnych.
Jeżeli mieszkasz na terenie, który może zostać zalany:
- Wykonaj odpowiednią izolację fundamentów, ścian i podłóg piwnic, suteren oraz garaży.
- Nie umieszczaj na stałe na poziomie piwnic i suteren urządzeń wrażliwych na działanie wody.
- Aby zapobiec wypływowi ścieków z kanalizacji podczas cofania się wody w rurach kanalizacyjnych zamontuj zawory, w ostateczności bądź przygotowany do zatkania rur.
- Zgromadź w domu niezbędną ilość nie psującej się żywności oraz wody pozwalającej na przetrwanie okresu, który może być potrzebny służbom ratowniczym na dotarcie do ciebie i twojej rodziny.
- Zgromadź materiały i podstawowe narzędzia budowlane przydatne do zabezpieczenia budynku przed zagrożeniem powodziowym:
- płyty ze sklejki,
- folia plastikowa,
- gwoździe budowlane,
- młotek i piła,
- podnośnik,
- łopaty oraz worki z piaskiem.
- Zaplanuj i przećwicz drogę ewakuacji. Pojedyncze domostwa na terenach powodziowych powinny mieć kilka alternatywnych tras ewakuacji.
- Miej pod ręką przygotowane rzeczy na wypadek katastrofy:
- latarki z zapasowymi bateriami,
- przenośne radio bateryjne z zapasowymi bateriami,
- apteczkę i podręcznik pierwszej pomocy,
- alarmowy zapas żywności i wody,
- podstawowe lek.
- Opracuj plan komunikowania się na wypadek zagrożenia.
Jeśli niebezpieczeństwo powodzi staje się realne:
- Słuchaj informacji podawanych przez lokalne stacje radiowe i telewizyjne w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania – postępuj zgodnie z treścią komunikatów – nie zwlekaj!
- Przygotuj w części budynku nie narażonej na zalanie, zapasy umożliwiające przetrwanie wszystkim domownikom przez kilka dni.
- Przenieś cenne przedmioty i wyposażenie domu na wyższe kondygnacje, by zabezpieczyć je przed zniszczeniem.
- W miarę możliwości zabezpiecz workami z piaskiem (worki wypełnij piaskiem do 2/3 ich pojemności) i folią lub innymi dostępnymi materiałami pomieszczenia parterowe i piwniczne przed zalaniem; przedmioty znajdujące się na terenie posesji zabezpiecz, aby nie porwała ich woda.
- Urządzenia elektryczne, zawory gazowe zabezpiecz przed zanieczyszczeniem folią plastikową lub innymi materiałami.
- Na wyższych kondygnacjach przygotuj warunki do życia dla domowników – przyrządzanie posiłków itp.
- Przygotuj się do ewentualnej ewakuacji, zapakuj dokumenty i najcenniejsze przedmioty – zabezpiecz je przed zamoczeniem.
- Jeżeli zostaniesz wytypowany do pomocy w pracach przeciwpowodziowych (np. do układania lub napełniania worków z piaskiem) – pomagaj!
- Zadbaj o zwierzęta – znajdź dla nich bezpieczne miejsce, pamiętaj by w chwili nadejścia powodzi nie były uwiązane i mogły same się uratować.
- Usuń z terenu posesji pojazdy i przemieść je w bezpieczne miejsce.
- Usuń z najbliższego otoczenia wszystkie toksyczne substancje, takie jak pestycydy, środki owadobójcze, farby, rozpuszczalniki, itp.
- Opróżnij pomieszczenia piwniczne z przedmiotów i urządzeń wrażliwych na działanie wody. W przypadku urządzeń, których wynieść się nie da (np. kocioł centralnego ogrzewania) odłącz je od źródeł zasilania i staraj się zabezpieczyć/uszczelnić tymczasowo wszelkie elementy mogące ulec uszkodzeniu przez wodę. Zapewnij swobodny wlew wód powierzchniowych do piwnicy twojego domu lub sam wypełnij nią czystą wodą; unikniesz w ten sposób zagrożenia uszkodzenia fundamentów domu przez ciśnienie napierających wód powodziowych.
Jak przygotować dzieci:
- Gdy w czasie wystąpienia powodzi członkowie rodziny są rozdzieleni (realna możliwość w ciągu dnia, gdy dorośli są w pracy a dzieci w szkole) miej przygotowany plan na sposób ich powrotu do domu.
- Poproś krewnych lub znajomych zamieszkałych w innych rejonach aby służyli jako miejsce kontaktu dla twojej rodziny (zapoznaj z tą informacją wszystkich członków rodziny). Po wystąpieniu katastrofy często łatwiej jest uzyskać połączenie na odleglejszych dystansach. Upewnij się że wszyscy członkowie twojej rodziny znają nazwisko, dres i numer telefonu osoby kontaktowej.
- Upewnij się, że wszyscy członkowie rodziny znają sposób postępowania na wypadek powodzi i powodzi katastrofalnej.
- Naucz całą rodzinę jak odcina się dopływ gazu, elektryczności oraz wody.
- Wytłumacz dzieciom, jak zwracać się o pomoc, jak i kiedy zadzwonić pod numer alarmowy Policji, Straży Pożarnej, Pogotowia Ratunkowego oraz jak nastroić radio na odbiór informacji o sposobie postępowania. Poleć dzieciom wykonanie kolorowej tabliczki informacyjnej z najważniejszymi telefonami alarmowymi.
- Zachęć dzieci, by zapamiętały najważniejsze informacje o sobie i swojej rodzinie. Powinny znać na pamięć imiona i nazwiska, adresy i telefony. Wykonaj odporną na działanie wilgoci kartę z informacjami dla małych dzieci, na której będą te dane.
W ostatniej chwili – jeśli nie masz tabliczki – napisz małemu dziecku numer telefonu długopisem na zewnętrznej części dłoni.
Jak przygotować osoby starsze i niepełnosprawne:
- Pamiętaj, aby pomóc osobom starszym, chorym i niepełnosprawnym w twojej społeczności lokalnej – dowiedz się kim oni są i gdzie mieszkają, kogo z ich bliskich należy powiadomić w razie konieczności. Zachęć, aby zgłaszali się do służb ratowniczych.
- Każdy starszy człowiek powinien posiadać laminowaną kartę z wypisanymi informacjami na temat stanu zdrowia, przyjmowanych leków, itp. Zachęć seniorów do noszenia jej przy sobie.
- Zachęć osoby starsze, aby w miejscu widocznym w domu (np. przy lodówce, przy telefonie) miały zapisane dokładne instrukcje co robić w razie sytuacji kryzysowej.
- Mów prostym i zrozumiałym językiem.
- Bądź cierpliwy.
- Pamiętaj, że osoby starsze, chore, niepełnosprawne mają często trudności z poruszaniem się, a ich zdolność do przemieszczania się nie jest taka, jak u ludzi zdrowych – jest to szczególnie ważne przy przeprowadzaniu ewakuacji.
W czasie alarmu powodziowego:
- Nasłuchuj komunikatów radiowych na temat pogody i stanu wód.
- Napełnij wanny, zlewy i dzbany czystą wodą w przypadku gdy woda zaczyna stawać się zanieczyszczona.
- Wnieś do domu wszystkie zewnętrzne meble i tym podobne rzeczy.
- Przenieś bardziej wartościowe wyposażenie domowe na wyższe piętra i zabezpiecz parter.
- Jeśli otrzymałeś odpowiednie instrukcje od lokalnych władz, wyłącz wszystkie instalacje domowe na głównych wyłącznikach oraz zamknij główny zawór gazu.
- Bądź przygotowany do ewakuacji (pomyśl co jeszcze trzeba zrobić by jak najlepiej zabezpieczyć swój dobytek oraz jakie rzeczy będą Ci niezbędnie potrzebne po ewakuacji).
W czasie powodzi:
Jeśli jesteś wewnątrz domu:
- Włącz bateryjne radio lub telewizor aby uzyskać najnowsze informacje o sytuacji i stosuj się do nich.
- W przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przemieszczaj się na wyżej położone tereny lub kondygnacje budynku.
- W czasie powodzi odłącz urządzenia elektryczne, ale nie dotykaj ich, jeśli są wilgotne lub stoją w wodzie; wyłącz sieć gazową i wodociągową.
- Zgromadź w jednym miejscu przygotowane zapasy ewakuacyjne.
- Nie używaj w gospodarstwie domowym wody gruntowej, gdyż może być zatruta (skażona) – nie pij jej!
- Jeżeli władze lokalne ogłoszą ewakuację bądź przygotowany na nią wraz z rodziną; pomagaj potrzebującym; pamiętaj także o swoich zwierzętach.
- W miarę możliwości zapobiegaj tworzeniu się atmosfery paniki, bądź rozsądny, zachowaj trzeźwość umysłu – to połowa sukcesu.
Jeśli jesteś na zewnątrz:
- Nie chodź po obszarach zalanych – unikaj przekraczania wszelkich nurtów wodnych, szybko płynąca woda, nawet niewielkiej głębokości (już od 15 cm.) może przewrócić i przemieścić dorosłego człowieka.
- Jeżeli musisz przekroczyć zalany obszar, użyj do badania gruntu przed sobą tyczki; do przejścia wybieraj miejsca bez prądu powodziowego.
- Udaj się na najwyższe miejsce w terenie i pozostań tam.
Jeśli jesteś w samochodzie:
- Jeżeli dostałeś się na teren ogarnięty powodzią, zawróć i jedź inną drogą.
- Jeżeli Twój samochód jest unieruchomiony, opuść go natychmiast i udaj się na najwyższe miejsce w terenie. Wiele przypadków śmierci spowodowane było usiłowaniem przeczekania w unieruchomionych pojazdach.
W czasie ewakuacji:
- Jeśli zarządzono ewakuację, zrób to natychmiast. Ewakuacja jest znacznie łatwiejsza i bezpieczniejsza zanim woda powodziowa stanie się zbyt głęboka dla przejeżdżających przez nią zwyczajnych pojazdów.
- Nasłuchuj w bateryjnym radiu instrukcji ewakuacyjnych.
- Podążaj zalecanymi drogami ewakuacji, skróty mogą być zablokowane.
- Ewakuuj się wystarczająco wcześnie abyś nie został uwięziony na zalanych drogach.
Pamiętaj:
W przypadku, gdy potrzebujesz pomocy, zwróć na siebie uwagę ekip ratowniczych poprzez wymachiwanie widoczną tkaniną, dawanie sygnałów świetlnych lub dźwiękowych. Nie machaj do śmigłowców ratowniczych, jeśli nie potrzebujesz pomocy.
Po powodzi:
- Nasłuchuj radia lub telewizji i nie powracaj do domu, dopóki władze nie ogłoszą, że jest to bezpieczne.
- Bądź ostrożny, gdy wjeżdżasz na tereny dotknięte powodzią drogi mogą być osłabione i nie wytrzymać ciężaru twojego samochodu czy innego pojazdu.
- Miej zawsze włączone radio w celu uzyskania informacji lokalnych, dotyczących udzielanej pomocy tj. zaopatrzenia w żywność i wodę zdatną do picia i użytku ogólnego.
- Pamiętaj o wspomożeniu swoich sąsiadów, którzy mogą potrzebować specjalnej pomocy przy małych dzieciach, starszych ludziach lub przy niepełnosprawnych.
- Unikaj kontaktu z wodami powodziowymi, gdyż mogą być skażone (np. produktami ropopochodnymi, nie oczyszczonymi ściekami, bakteriami chorobotwórczymi).
- Przed wejściem do budynku sprawdź, czy fundamenty/ściany twojego domu nie mają pęknięć lub innych widocznych uszkodzeń.
- Przebywaj z dala od zabudowań, jeśli są jeszcze zalane wodą. W czasie wchodzenia do zabudowań zachowaj szczególną ostrożność, używaj nieprzemakalnego, trwałego obuwia i zachowaj szczególną ostrożność.
- Podczas oględzin wnętrza budynku posługuj się oświetleniem z latarki zasilanej bateriami.
- Sprawdź ściany, podłogi, okna i drzwi aby upewnić się, że budynek nie grozi zawaleniem,
- Uważaj na poluzowane tynki i sufity, które mogą się zawalić.
- Zrób zdjęcia zastanych zniszczeń, zarówno budynku jak i wyposażenia w celu ubiegania się o odszkodowanie.
- Przed włączeniem zasilania zwróć uwagę na zagrożenie pożarowe, pęknięte lub nieszczelne przewody gazowe, zalane instalacje elektryczne, zalane piece i urządzenia elektryczne, materiały łatwopalne i wybuchowe.
- W razie jakichkolwiek wątpliwości co do bezpieczeństwa przy włączaniu zasilania, (zwłaszcza, gdy instalacja jest lub była zalana) skorzystaj z pomocy fachowca.
- Sprawdź stan techniczny i sprawność zbiorników sanitarnych i szamb, by uniknąć niebezpieczeństwa zakażeń i zatruć.
- Do odpompowania wody z piwnic przystąp, gdy poziom wody w gruncie będzie niższy niż w zalanej piwnicy (skontroluj, czy po odpompowaniu części wody nie obserwujesz jej dalszego napływu); sprawdzaj, czy nie powstają pęknięcia, budynek nie osiada, a ściany nie są odchylone od pionu.
- Wodę z zalanych piwnic odpompowywuj stopniowo, by uniknąć uszkodzenia struktury fundamentów - około 1/3 pierwotnego poziomu wody dziennie, w celu uniknięcia zniszczenia struktury fundamentów.
- Jeśli odpompowana woda napływa do piwnicy ponownie, przerwij pracę i sprawdź, co jest tego przyczyną.
- W celu osuszenia zalanego budynku pootwieraj wszystkie okna i drzwi (również te wewnętrzne oraz okienka w piwnicach).
- Jeżeli jest to możliwe, uruchom ogrzewanie budynku lub skorzystaj z przenośnych urządzeń grzewczych.
- Meble w pomieszczeniach, które były zalane poodsuwaj o co najmniej 20 cm od ścian oraz podnieś minimum na 5 cm nad podłogę.
- Usuń elementy wykończeniowe, które uległy uszkodzeniu lub utrzymują wilgoć i utrudniają wysychanie pomieszczeń.
- By uniknąć rozwoju grzybów i pleśni, ściany i sufity odkaź za pomocą mleka wapiennego.
- Stropy drewniane po zdjęciu podłóg i wysuszeniu legarów zabezpiecz środkiem impregnacyjnym do ochrony drewna (również elementy wymienione na nowe).
- Stropy betonowe po zdjęciu podłóg i wysuszeniu odkaź mlekiem wapiennym z wapna palonego.
- Zalane przez powódź studnie i ujęcia wody odkaź za pomocą wapna chlorowanego, by uniknąć chorób zakaźnych.
- Toalety, łazienki, wszelkie urządzenia sanitarne oczyść, wysusz i odkaź wapnem chlorowanym.
- Wodę do picia, płukania owoców i warzyw spożywanych na surowo oraz do mycia zębów, gotuj przed użyciem.
- Szczególnie dbaj o higienę – często myj ręce mydłem w czystej wodzie.
- Wyrzuć zalaną przez powódź żywność, która nie była przechowywana w hermetycznych opakowaniach.
- Wyrzuć artykuły żywnościowe, których opakowania hermetyczne zostały uszkodzone, mają wydęte wieczka lub są pozbawione etykiet.
- Po ustąpieniu powodzi przechowuj żywność w szczelnych opakowaniach.
Pamiętaj:
Niesprawny system odprowadzania nieczystości stwarza niebezpieczeństwo dla zdrowia.
Pamiętaj:
Nie panikuj, w przypadku wystąpienia podtopień lub powodzi należy kierować się rozwagą w podejmowaniu decyzji.
Informacje opracowane na podstawie „Poradnik postępowania w sytuacjach kryzysowych” Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w konsultacji z Komendą Miejską Państwowej Straży Pożarnej m.st. Warszawy Komenda Stołeczna Policji, Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Państwową Agencją Atomistyki, Wojewódzką Stacją Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego MEDITRANS SPZOZ, Stowarzyszeniem Warszawska Grupa Wysokościowa oraz zaczerpnięte z:
- http://www.straz.gov.pl/page/index.php
- http://www.msw.gov.pl/portal/pl/109/242/Ogolne_zasady.html
- http://www.podkarpacie.straz.pl/oparzenia.html
|